Than hoạt tính là một dạng carbon được xử lý bằng quá trình hoạt hóa để tạo ra các lỗ xốp, làm tăng đáng kể diện tích bề mặt của nó. Nhờ đó, than hoạt tính có khả năng hấp thụ mạnh mẽ các chất độc hại như hóa chất, khí độc, thuốc trừ sâu, độc tố nấm mốc, kim loại nặng… Than hoạt tính được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như y tế, nông nghiệp, công nghiệp để hấp thụ ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe con người. Bài viết hôm nay mời các bạn cùng Than Nướng PV tìm hiểu chi tiết về loại than này.
Than hoạt tính là gì?
Than hoạt tính là một dạng carbon có cấu trúc xốp, chứa rất nhiều lỗ hổng và khe hở. Khi quan sát dưới kính hiển vi, bề mặt của than hoạt tính giống như một “tổ ong” với vô số lỗ xốp li ti.
Các lỗ xốp này được hình thành trong quá trình hoạt hóa nhiệt ở nhiệt độ 700 – 1000 độ C trong môi trường không có oxy. Điều này làm cho diện tích bề mặt riêng của than hoạt tính tăng hàng ngàn lần so với than thông thường, có thể đạt tới 500 – 1500 m2/g.
Nhờ có diện tích bề mặt riêng lớn, than hoạt tính có khả năng hấp phụ các chất khác rất mạnh mẽ. Các phân tử sẽ được “mắc kẹt” và giữ lại bên trong các lỗ xốp của than hoạt tính thông qua lực Van der Waals. Đây chính là cơ chế hoạt động chính giúp than hoạt tính có thể loại bỏ các chất gây hại, độc hại có trong nước, không khí hay đất.
Than hoạt tính là gì?
Các loại than hoạt tính
Có nhiều loại than hoạt tính khác nhau, phụ thuộc vào nguyên liệu và phương pháp sản xuất. Một số loại than hoạt tính phổ biến gồm:
Than hoạt tính là một dạng carbon được chế biến đặc biệt giúp gia tăng diện tích bề mặt, giúp bản thân nó có khả năng hấp thụ các chất độc, khí, chất gây ô nhiễm và các chất khác. Có nhiều loại than hoạt tính khác nhau, và mỗi loại có những ứng dụng riêng.
1. Than hoạt tính dạng hạt:
- Dạng phổ biến nhất của than hoạt tính là dạng hạt. Các hạt than hoạt tính có kích thước nhỏ và có thể được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau.
- Than hoạt tính dạng hạt thường được sử dụng để lọc nước và không khí. Nó có thể loại bỏ các chất gây ô nhiễm, khí và các chất độc khác có trong nước và không khí. Ví dụ Carbon hoạt tính có trong khẩu trang than hoạt tính có tác dụng khử mùi, ngăn cản vi khuẩn xâm nhập đồng thời hấp thụ hơn 95% các hơi hữu cơ và đặc biệt là các hợp chất gây ung thư mà các loại khẩu trang thông thường không có.
- Than hoạt tính dạng hạt cũng có thể được sử dụng để loại bỏ các chất độc khỏi đất và nước ngầm. Nó có thể hấp thụ các chất độc như thuốc trừ sâu, kim loại nặng và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi.
- Ngoài ra, than hoạt tính dạng hạt cũng có thể được sử dụng trong các sản phẩm như kem đánh răng, xà phòng và mỹ phẩm.
2. Than hoạt tính dạng bột:
- Than hoạt tính dạng bột có kích thước nhỏ hơn nhiều so với than hoạt tính dạng hạt, và nó thường được sử dụng trong các ứng dụng y tế.
- Than hoạt tính dạng bột có thể được sử dụng để điều trị ngộ độc, cũng như để ngăn ngừa ngộ độc. Nó có thể hấp thụ các chất độc như thuốc, rượu và thực phẩm có độc tố.
- Than hoạt tính dạng bột cũng có thể được sử dụng để điều trị các bệnh tiêu chảy và buồn nôn. Nó có thể hấp thụ các khí và chất độc gây ra các triệu chứng này.
3. Than hoạt tính dạng sợi:
- Than hoạt tính dạng sợi là một dạng than hoạt tính được chế tạo thành các sợi nhỏ. Nó thường được sử dụng trong các ứng dụng như lọc nước và xử lý không khí.
- Than hoạt tính dạng sợi có diện tích bề mặt lớn, giúp nó có khả năng hấp thụ các chất độc và khí một cách hiệu quả. Nó thường được sử dụng trong các hệ thống lọc nước và không khí công nghiệp.
Quy trình sản xuất than hoạt tính
Quy trình sản xuất than hoạt tính gồm các bước chính sau:
Chuẩn bị nguyên liệu: Nguyên liệu được sử dụng để sản xuất than hoạt tính có thể là gỗ, vỏ dừa, trấu, than đá hoặc than bùn. Nguyên liệu phải được chọn lọc kỹ lưỡng, đảm bảo không chứa các chất độc hại hoặc tạp chất có thể ảnh hưởng đến chất lượng của than hoạt tính.
Hoạt hóa: Đây là quá trình quan trọng nhất trong sản xuất than hoạt tính. Nguyên liệu được nung nóng trong môi trường thiếu oxy ở nhiệt độ cao (từ 600 đến 900 độ C) để tạo ra các lỗ xốp trên bề mặt than. Các lỗ xốp này có tác dụng tăng diện tích tiếp xúc của than với các chất hấp phụ, giúp than hoạt tính có khả năng hấp phụ cao.
Làm nguội: Sau khi quá trình hoạt hóa hoàn tất, than hoạt tính được làm nguội nhanh chóng để ngăn ngừa sự cháy lại.
Nghiền và sàng lọc: Than hoạt tính được nghiền thành hạt có kích thước phù hợp với mục đích sử dụng. Sau đó, than hoạt tính được sàng lọc để loại bỏ các tạp chất và tạo ra các hạt than hoạt tính có kích thước đồng đều.
Kích hoạt: Than hoạt tính được xử lý bằng các hóa chất như axit hoặc kiềm để tăng cường khả năng hấp phụ.
Đóng gói: Than hoạt tính được đóng gói vào các bao bì phù hợp, sẵn sàng để lưu trữ và phân phối.
Đặc điểm của than hoạt tính
Than hoạt tính có một số đặc tính nổi bật như sau:
- Có diện tích bề mặt rất lớn, lên tới vài ngàn m2 trên 1 gam than.
- Khả năng hấp phụ cực mạnh, có thể hấp thu tới 90% khối lượng chất cần loại bỏ.
- Có tính chọn lọc cao, có thể hấp thụ một số chất nhất định.
- Độ bền cơ học tốt, có thể tái sử dụng nhiều lần.
- Thân thiện môi trường, có thể tái chế và không độc hại.
- Chi phí thấp, sản xuất đơn giản từ nhiều nguồn nguyên liệu.
Nhờ những ưu điểm trên, than hoạt tính ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực.
Ứng dụng của than hoạt tính
1. Trong công nghiệp
Trong công nghiệp, than hoạt tính được dùng nhiều trong xử lý nước thải, khí thải và đất ô nhiễm:
- Xử lý nước thải công nghiệp, loại bỏ các kim loại nặng, hoá chất độc hại.
- Lọc khí thải công nghiệp, hấp thụ khí độc, mùi hôi thối.
- Xử lý đất bị ô nhiễm dầu mỡ, kim loại nặng.
- Tinh lọc dung môi, xăng dầu trong công nghiệp hoá chất.
- Lọc không khí trong phòng sạch, phòng thí nghiệm.
2. Trong y tế
Trong y tế, than hoạt tính được dùng để
- Hấp thụ độc tố trong đường tiêu hóa khi bị ngộ độc thực phẩm.
- Lọc máu, loại bỏ các độc tố trong quá trình thẩm tách máu nhân tạo.
- Làm sạch vết thương, vết loét để ngăn ngừa nhiễm trùng.
- Hút mùi hôi và ẩm trong các dụng cụ y tế như nẹp răng, chân tay giả…
- Làm khẩu trang y tế chống ô nhiễm, bụi phấn hoa.
Than hoạt tính được sử dụng làm kem đánh răng
3. Trong nông nghiệp
Trong nông nghiệp, than hoạt tính được ứng dụng để:
- Xử lý nước thải chuồng trại, ao hồ nuôi trồng thuỷ sản.
- Làm phân bón cải tạo đất, tăng khả năng giữ dinh dưỡng và nước cho cây trồng.
- Hấp thụ thuốc trừ sâu dư thừa trên cây trồng, bảo vệ môi trường.
- Ngăn ngừa mốc, nấm trên cây trồng, hoa quả, hạt giống.
4. Trong gia đình
Trong sinh hoạt gia đình, than hoạt tính giúp:
- Lọc nước uống, loại bỏ mùi, kim loại nặng và vi khuẩn.
- Hút mùi trong tủ lạnh, giữ thực phẩm tươi ngon.
- Làm khử mùi trong giày, tủ quần áo.
- Lọc không khí trong nhà, hấp thụ khí độc, mùi hôi.
- Diệt khuẩn đồ dùng, đồ chơi cho trẻ nhỏ.
Như vậy, than hoạt tính là một vật liệu rất đa năng, có thể ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực đời sống. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý một số điều khi sử dụng than hoạt tính:
- Chọn than hoạt tính chất lượng tốt, uy tín để đảm bảo hiệu quả xử lý.
- Tuân thủ liều lượng và cách sử dụng đúng theo hướng dẫn.
- Thay than định kỳ để đảm bảo khả năng hấp phụ tối ưu.
- Bảo quản than hoạt tính đúng cách trong bao bì kín, tránh ẩm.
Kết luận
Như vậy, trên đây là tất cả các thông tin về than hoạt tính mà chúng tôi đã nghiên cứu và tổng hợp được. Hi vọng với những thông tin trên, các bạn có thêm những kiến thức quan trọng về loại than này. Than Nướng PV chuyên cung cấp cho thị trường các loại than không khói, than nướng không khói chất lượng cao. giúp các bạn có những món nướng thơm ngon tuyệt vời. Liên hệ 0888 259 299 để được đặt hàng.
Xem thêm:
- Nhiều người còn chưa biết: Than củi có độc không?
- Quy trình sản xuất than không khói như thế nào?
- Quy trình sản xuất than hoạt tính từ gáo dừa
